اَلدَرسُ الثّانی (جَواهِرُ الکَلامِ،کُنوزُ الحِکَمِ و کُنزُ النَّصیحَةِ)

به نام خداوند احساس پاک 

صفحه 16:

جَواهِرُ الکَلامِ:

اَلمُعجَم (واژه نامه):

أَ: آیا	جُندی: سرباز	غُرفَة: اتاق «جمع: غُرَف»	لِسان: زبان «السنة، السن»
إحسان: نیکی	حَقیبَة: کیف، چمدان «جمع: حقائِب»	فَندُق: هتل «جمع: فَنادُق»	مَدینَة: شهر «جمع: مَدائِن»
إلّا: به جز	رُبَّ: چه بسا	قَریب: نزدیک	نَعَم: بله
بائِع: فروشنده	رُمّان: انار	قَریَة: روستا	هَل: آیا
بُستان: باغ	صَلاة: نماز	قَلیل: کم	هُنا: اینجا
بَعید: دور	عَمود: ستون «جمع: عُمُد»	کَثیر: بسیار
جَزاء: پاداش	عِنَب: انگور «جمع: اَعناب»	لا: نه

هَل جَزاءُ الإحسانِ إلَّا الإحسانُ 

آیا پاداش نیکی، غیر از نیکی ست؟

اَلمؤمِنُ قَلیلُ الکَلامِ کَثیرُ العَمَلِ.

مومن، کم حرف و پر کار است.

سُکوتُ اللِّسانِ سَلامةُ الإنسانِ.

سکوت زبان، سلامتی انسان است.

رُبَّ کَلامٍ جَوابُهُ السُّکوتُ.

چه بسا کلامی که جوابش سکوت است.

اَلوَقتُ مِنَ الذَّهَبِ.

وقت از طلاست.

أَ هذِهِ، حَقیبةُ المَدرَسَةِ؟    لا؛ هذِهِ، حَقیبةُ السَّفَرِ.

آیا این کیف مدرسه است؟     خیر؛ این چمدان سفر است.

هَل هذِهِ، شَجَرَةُ الرُّمّانِ؟     نَعَم؛ هذِهِ، شَجَرَةُ الرُّمّانِ.

آیا این درخت انار است؟     بله؛ این درخت انار است.

هَلِ الفُندُقُ بَعیدُ؟      لا؛ اَلفُندُقُ قَریبٌ.

آیا هتل دور است؟    خیر هتل نزدیک است.

أَ هذا جُندیٌّ؟    نَعَم؛ هذا جُندیٌّ.

آیا این سرباز است؟   بله؛ این سرباز است.

صفحه 17:

"بدانیم"

«هَل» و «أَ» دو کلمه پرسشی به معنای «آیا» هستند که در جواب آنها «نَعَم» یا «لا» می آید.

اَلتَّمارین

اَلتَّمرینُ الْأَوَّلُ: با توجه به تصویر به پرسش های زیر پاسخ کوتاه دهید. (در یک کلمه)

هَلْ هذِهِ، شَجَرَةُ العِنَبِ؟    نَعَم هذِهِ، شَجَرَةُ العِنَبِ

آیا این درخت انگور است؟   بله این درخت انگور است.

هَلْ هُنا مَدینَةُ شیراز؟    لا هُنا مَدینَةُ تهران

آیا این جا شهر شیراز است؟    خیر اینجا شهر تهران است.

هَلْ هُنا بُستان؟    نعم هُنا بُستان

آیا این جا باغ است؟    بله این جا باغ است.

هَلْ هوَ بائعِ الحَقائِب؟    لا هوَ بائِع الکُتُب.

آیا او فروشنده کیف است؟    خیر او فروشنده کتاب است.

اَلتَّمْرینُ الثّانی: ترجمه کنید. 

1. اَلْمَکتَبَةُ بَعِدَةٌ وَ المَدرَسَةُ قَریبَةٌٍ.

 

کتابخانه دور است و مدرسه نزدیک است.

 

2. هَل هُنا أَظجارُ العِنَبِ وَ الرُّمّانِ؟ لا.

 

آیا اینجا درختان انگور و انار است؟ خیر

 

3. هَل فی هذِهِ المَدینَةِ فُندُقٌ؟ نَعَم.

 

آیا در این شهر هتل است؟ بله

اَلتَّمْرینُ الثالِثُ: گزینه درست را انتخاب کنید.

1. بِمَعنَی الحَدیقَةِ:                                                اَلْبُسْتان                           اَلصَّفّ

2. عَمودُ الدّینِ:                                                       اَلصَّبْر                         اَلصَّلاة

3. زَمانٌ طَویلٌ:                                                      اَلیَوم                             اَلسَّنَة

صفحه 19:

اَلتَّمرینُ الرّابِعُ: با استفاده از کلمات زیر، جدول را کامل کنید و رمز را به دست بیاورید.

غُرفة- لِسان- کَلام- یَوْم- صِحَّة- عَمود- صَلاة- قَریب- هُنا- مُجالَسَة- بَعید- نِسیان- أُولئِکَ- عَداوَة

1. زبان --> ل- س- ا- ن

 

2. دانشجویان --> ط- ل- ا- ب

 

3. تندرستی --> ص- ح- ة

 

4. سخن--> ک- ل- ا- م

 

5. نماز --> ص- ل- ا- ة

 

6. اتاق --> غ- ر- ف- ة

 

7. ستون --> ع- م- و- د

 

8. روز --> ی- و- م

 

9. آنها --> ا- و- ل- ئ- ک

 

10. دور --> ب- ع- ی- د

 

11. فراموشی --> ن- س- ی- ا- ن

 

12. همنشینی --> م- ج- ا- ل- س- ة

 

13. دشمنی --> ع- د- ا- و- ة

 

14. نزدیک --> ق- ر- ی- ب 

 

15. اینجا --> ه- ن- ا 

رمز : ا- ل- ص- ل- ا- ة- ع- م- و- د- ا- ل- د- ی- ن ---> الصَلاة عَمودُ الدین

صفحه 20:

 

کُنوزُ الحِکَمِ:

 

اَلمُعجَم (واژه نامه):

 

أُخْت: خواهر (اخواة--> مکسر)	جَوّال (اَلهاتِفُ الجَوّالُ): تلفن همراه	سَیِّد: آقا	مُدَرِّس: معلم
أَخ (أَخو، أَخا، أَخی): برادر (اخوة-->مکسر)	حُب: دوست داشتن	سَیِّدَة: خانم	مَن: چه کسی، چه کسانی
أَرض: زمین	حُسام: شمشیر	صَدیق: دوست «جمع: أَصدِقاء»	وَحدَة: تنهایی
أَنَا: من	حُسنُ العَهدِ: خوش پیمانی	صَغیر: کوچک	هوَ: او «مذکر»
إنَّ: قطعا، به راستی که	سائِق: راننده	ضَیف: مهمان «جمع: ضُیوف»	هیَ: او «مؤنث»
أَنتِ: تو «مؤنث»	سَماء: آسمان «جمع: سَماوات»	کاتِب: نویسنده
أَنتَ: تو «مذکر»	سوء: بدی، بد	لُغَة: زبان
جَلیسُ السّوءِ: همنشینِ بد	سیّارَة: خودرو	لِمَن: مالِ چه کسی، مالِ چه کسانی

1. اَلوَحْدَةُ خَیرٌ مِن جَلیسِ السُّوءِ. «رَسولُ اللهِ ^{(صَلَّی اللّه عَلَیة وَ اله وَ سَلَم)}»

 

تنهایی بهتر از همنشین بد است.

 

2. إِنَّ حُسْنَ العَهدِ مِنَ الإیمانِ. «رَسولُ اللّهِ ^{(صَلَّی اللّه عَلَیة وَ اله وَ سَلَم)}»

 

قطعا خوش پیمانی از ایمان است. 

  

3. حُبُّ الوَطَنِ مِنَ الإیمانِ. «رَسولُ اللّه ^{(صَلَّی اللّه عَلَیة و اله وَ سَلَم)}»

 

دوست داشتن وطن از ایمان است. 

 

4. اَلعَجَلَةُ مِنَ الشَّیطانِ. «اَلإمامُ عَلیُّ ^{(عَلَیهِ السَّلام)}»

 

عجله از شیطان است. 

 

5. رُبَّ کَلامٍ کَالْحُسامِ. «اَلإمامُ عَلیُّ ^{(عَلَیهِ السَّلام)}»

 

چه بسا سخنی که مانند شمشیر است. 

صفحه 21: 

مَن هوَ؟    هوَ مُحَمَّدُ بنُ زَکَریَّا الرّازیُّ

 

او کیست؟   او محمد بن زکریا رازی است. 

مَن هیَ؟     هیَ عالِمَةٌ إیرانیَّةٌ.

 

او کیست؟     او دانشمند ایرانیست.

مَن هذَا الْعالِمُ؟     هوَ أَبورَیحان.

 

این عالم کیست؟ او ابوریحانه است. 

مَن هذِهِ المَرأَةُ؟     هیَ مُجاهِدَةٌ.

 

این زن کیست؟    او مبارز است. 

لِمَن هذِهِ الحَقیبةُ؟     لِمَریَم. 

 

این کیف برای کیست؟     برای مریم است. 

لِمَن تِلْکَ السَّیّارَةُ؟    لِمُدیرِ المَدْرَسَةِ.

 

آن ماشین برای کیست؟   برای مدیر مدرسه است. 

مَن أَنتَ؟     أَنا مُدیرُ المَکتَبَةِ.

 

تو کی هستی؟ من مدیر کتابخانه هستم.  

مَن أَنتِ؟      أَنا مُدیرَةُ المَکْتَبَةِ. 

 

تو کی هستی؟ من مدیر کتابخانه هستم.

بدانیم

1. «مَن هوَ» برای مذکر و «مَن هیَ» برای مؤنث است؛ مثال: 

 

- مَن هوَ أُستاذُ اللُّغَةِ الفارِسیَّةِ؟ (استاد فارسی کیست؟)    - اَلسَّیِّدُ أَکبری. ( آقای اکبری )

- مَن هیَ أُستاذَةُ اللُّغَةِ العَرَبیَّةِ؟ (استاد فارسی کیست؟)    - اَلسَّیِّدةُ شَفیعیّ. ( خانم شفیعی )

 

2. «هوَ» و «هیَ» در جمله هایی مانند « مَن هوَ المُدیرُ؟» و « مَن هیَ المُدیرةُ؟» ترجمه نمی شوند. معنی جملات اینطور می شود: مَن هوَ المُدیرُ؟ --> مدیر چه کسی است؟    مَن هیَ المُدیرةُ؟ --> مدیر چه کسی است؟ 

صفحه 22:

اَلتَّمارین

اَلتَّمرینُ الأَوَّلُ: پاسخ هر پرسش کدام است؟

1. مَن هذِهِ المَرأَةُ؟ (این زن کیست؟)

هوَ ضَیفٌ (او مهمان است)     هیَ کاتِبَةٌ (او نویسنده است)

2. مَن هوَ؟ (او کیست؟)

هوَ شاعِرٌ إیرانیٌّ (او شاعر ایرانیست)       نَعَم؛ هوَ شاعِرٌ (بله؛ او شاعر است)

3. مَن هیَ؟ (او کیست؟)

هیَ لاعِبَةٌ قَویَّةٌ. (او بازیکنی قوی است)          هیَ جُندیَّةٌ شُجاعَةٌ (او سرباز شجاع است)

4. لِمَنْ هذَا المَرقَدُ؟ (این مرقد برای کیست؟)

لِمَولانا جَلالِ الدّینِ. (برای مولانا جلال دین است)         هذا جَلالُ الدّینِ. (این جلال دین است)

اَلتَّمرینُ الثّانی: ترجمه کنید.

1. (مَن رَبُّ السَّماواتِ وَ الأَرضِ) «اَلرَّعْد: 16)

 

از پروردگار آسمان ها و زمین 

 

2. لِمَنْ ذلِکَ الجَوّالُ الجَمیلُ؟         - لِلسَّیِّدِ أَخلاقیّ.

 

آن تلفن همراه برای کیست؟       - برای آقای اخلاقی

 

3. مَن هذِهِ البِنْتُ الصَّغیرةُ؟         - هیَ أُخْتُ سینا. 

 

این دختر خردسال کیست؟        -او خواهر سیناست. 

 

4. مَنْ فِی الغُرفَةِ؟        -اَلضُّیوفُ فِی الغُرفَةِ.

 

در اتاق چه کسی هست؟    -میهمانان در اتاق هستند. 

صفحه 23:

اَلتَّمرینُ الثّالِثُ: گزینه ی مناسب را انتخاب کنید.

1. مَن أَنتِ یا بِنتُ؟ (که هستی ای دختر؟)

 

أَنتَ صَدیقُ حامِد (تو دوست حامد هستم.)                                 أَنا صَدیقَةُ زینب. (من دوست زینب هستم.)

2. لِمَن هذَا القَلَمُ؟ (این قلم مال چه کسی ست؟)

 

لِتِلکَ الطّالِبَةِ. (برای آن دانش آموز)                                                اَلقَلَمُ هُنا. (قلم اینجاست)

3. مَن ذالِکَ الرَّجُلُ؟ (آن مرد کیست؟)

 

هوَ سائِقُ السَّیّارةِ. (او راننده ماشین است.)                              أَنتِ سائِقَةُ السَّیّارَةِ (تو راننده ماشین هستی (مؤنث))

4. مَن تِلکَ البِنتُ؟ ( آن دختر کیست؟)

 

هیَ أُختُ ثُرَیّا. (او دختر ثریا است.)                                          هوَ أَخو ثُرَیّا. (او برادر ثریا است.)

5. أَنتَ ........ یا وَلَدُ. (ای فرزند، تو ........)

 

طالِبٌ عَزیزٌ (دانش آموز عزیز)                                                  طالِبَتانِ عَزیزَتان (دو دانش آموز عزیز) 

اَلتَّمرینُ الرّابِعُ: به پرسش های زیر پاسخ کوتاه دهید. (در یک یا دو کلمه)

1. مَن هوَ (هیَ) مُدیرُ المَدرَسَةِ؟ (چه کسی مدیر مدرسه است؟)

 

سَّیِّدة ...... (خانم ........) 

 

2. هَلِ الوَحدَةُ خَیرٌ مِن جَلیسِ السّوءِ. (آیا تنهایی بهتر از همنشین بد است؟)

 

نَعَم (بله)

 

3. مَن أَنتَ (أَنتِ)؟ (تو چه کسی هست؟)

 

أَنا ....... (من ......)

4. مَن خالِقُ السَّماواتِ وَ الأَرضِ؟ (چه کسی خالق آسمان ها و زمین است؟)

 

رَّب (پروردگار)

 

5. مَن هُوَ (هیَ)  مُدَرِّسُ الُّغَةِ العَرَبیَّةِ (معلم زبان عربی کیست؟)

 

سَّیِّدة ....... (خانم ......) 

صفحه 24:

 

کُنزُ النَّصیحَةِ:

 

اَلمُعجَم (واژه نامه):

أفضَل: برتر، برترین	رَخیصَة:ارزان (مخالف:غالیَة)	ما هوَ: چیست (برای پرسش از شیء) «مذکر»	ـی: ـَم، ـِ من «أُمّی: مادرم»
إلی: به، به سوی، تا	عَبد: بنده	ما هیَ: چیست (برای پرسش از شیء) «مؤنث»	یَسار: چپ
أُمّ: مادر «جمع:أُمَّهات»	عَیش: زندگی	مُداراة: مدارا کردن	یَمین: راست
أَنفَعُ: سودمندترین	غالیَة: گران، ارزشمند	مِنضَدَة: میز
بَیت: خانه	فاعِِلُهُ: انجام دهنده اش	ناس: مردم
حَولَ: اطراف	ما: چه، چه چیز، چیست	نِساء: زنان
دَوَران: چرخیدن	ماذا: چه، چه چیز	ـهُم: ـِشان، ـِ آنان «جمع مذکر»

1. أَفضَلُ النّاسِ أَنفَعُهُم لِلنّاسِ. رسول الله ^{«صَلیَّ اللّهُ عَلَیهِ و الِه و سَلّم»}

برترین مردم، سودمند ترینشان برای مردم است. 

 

2. اَلخَیرُ کَثیرٌ وَ فاعِلُهُ قَلیلٌ. رسول الله ^{«صَلیَّ اللّهُ عَلَیهِ و الِه و سَلّم»}

 

کار نیک زیاد است و انجام دهنده ی آن، کم. 

 

3. اَلإنسانُ عَبدُ الإحسانِ. اَلإمامُ عَلیٌّ ^{«عَلیهِ السَّلام»}

انسان بنده ی نیکی است. 

 

4. بَلاءُ الإنسانِ فی لِسانِهِ. اَلإمامُ عَلیٌّ ^{«عَلیهِ السَّلام»}

 

آفت انسان در زبان اوست.

 

5. سَلامَةُ العَیشِ فِی المُداراةِ. اَلإمامُ عَلیٌّ ^{«عَلیهِ السَّلام»}

سلامتی زندگی در مدارا کردن است. 

ما هذا؟     هذا، مِفتاحُ البَیتِ.

 

این چیست؟     این کلید خانه است. 

ما هذِهِ؟     هذِهِ، هَدیَّةٌ لِأُمّی.

 

این چیست؟    این هدیه ای برای مادرم است.

ما مَعنی هذِهِ العَلامَة؟       اَلدَّوَرانُ إلَی الیَمینِ مَمنوعٌ.

 

معنی این علامت چیست؟       چرخیدن به سمت راست ممنوع.

ما مَعنی هذِهِ العَلامَةِ؟    اَلدَّوَرانُ إلَی الیَسارِ مَمنوعٌ.

 

معنی این علامت چیست؟      چرخیدن به سمت چپ ممنوع. 

بدانیم

«هوَ» و «هیَ» در مثال های زیر ترجمه نمی شوند و آوردن آن اختیاری است؛ مثال: 

ما هوَ المُشکِلُ (مشکل چیست؟)= ما المُشکِلُ؟ (مشکل چیست؟)

این جمله ها را ترجمه کنید.

ما هیَ اللُّغَةُ الرَّسمیَّةُ فی إیران؟ -اَلفارسیَّةٌ                   زبان رسمی در ایران چیست؟ -فارسی 

 

ماذا عَلَی المِنضَدَةِ؟ -جَوّالُ أُمّی.                       چه چیزی روی میز است؟ -تلفن مادرم

 

ما هوَ حَولَ البَیتِ؟ -عَمودٌ کَبیرٌ                         اطراف خانه چیست؟ -ستونی بزرگ

اَلتَّمارین

اَلتَّمرینُ الأَوَّلُ: به پرسش های زیر پاسخ کوتاه دهید. (در یک کلمه)

1. ما ذلِکَ؟ (آن چیست؟)

ذلِکَ عَمودٌ (آن ستون است)

2. ما تِلکَ عَلَی الجَبَل؟ (آن چیست بر روی کوه؟)

تِلکَ شَجَرَةٌ (آن درخت است.)

3. ما هذا؟ (این چیست؟)

هذا عِنَبٌ. (این انگور است)

3. ما هذِهِ؟ (این چیست؟)

هذِهِ مِنضَدَة. (این میز است.)

صفحه 26:

اَلتَّمرینُ الثّانی: ترجمه کنید.

1. ما هاتانِ؟ -هاتانِ، هَدیَّتانِ غالیَتانِ.           این دو چیست؟ -این دو، دو هدیه ی ارزشمند است. 

 

2. ما هذِهِ؟ -هذِهِ، جائِزةٌ ذَهَبیَّةٌ لِلفائِزِ الأَوَّلِ.           این چیست؟ -این جایزه طلایی برای برنده اول است. 

 

3. ماذا فی تِلکَ السَّیّارَةِ الکَبیرَةِ؟ -حَقائِبُ المُسافِرینَ.   چه چیزی در آن ماشین بزرگ است؟ -چمدان های مسافران است.

اَلتَّمْرینُ الثّالِثُ: متضاد کلمات زیر کدام است؟

(حُسن- رَخیصَة- کَثیر- جالِس- جَماعَة- بَعید)

قَریب (نزدیک) ≠ بَعید (دور)        قَلیل (کم) ≠ کثیر (زیاد)       وَحدَة  (تنهایی)≠ جَماعَة (با هم بودن)         

 واقِف (ایستاده) ≠ جالِس (نشسته)       سوء  (بد)≠  حُسن (خوب)          غالیَة (گران) ≠ رَخیضَة (ارزان)

اَلتَّمرینُ الرّابِعُ: معادل مؤنّث هر کلمه را از میان کلمات زیر پیدا کنید و بنویسید.

(اَلبِنت- اَلبَنات- اَلمَرأَة- اَلنِّساء- هذِهِ- أَنتِ- هیَ- اَلأُخْت- هاتانِ- تِلکَ)

اَلرَّجُل (مرد) : اَلمَرأَة (زن)   اَلوَلَد (پسر) : اَلبِنْت (دختر)   اَلرِّجال (مردان) : اَلنِّساء (زنان)   اَلأَولاد (پسران) : اَلبَنات (دختران)

 

أَنتَ (تو) : أَنتِ (تو)           هذا (این) : هذِهِ (این)           ذلِکَ (آن) : تِلکَ (آن)           هذانِ (این دو) : هاتانِ (این دو)

 

اَلأَخ (برادر) : اَلأُخْت (خواهر)           هوَ (او) : هیَ (او)

اَلتَّمرینُ الخامِسُ: در جای خالی گزینه مناسب قرار دهید. سپس جمله را ترجمه کنید. 

1. خَیرُ النّاسِ ـــــــــــــ النّاسِ. (بهترین مردم، ــــــــــ النّاسِ.)            أَنفَعُ(سودمندترین)                   صَغیرٌ(کوچک)

 

2. عَدَدُ المُسافِرینَ فِی الفُندُقِ ـــــــــــ. (تعداد مسافرین درون هتل ــــــــــ. )                قَریبٌ (نزدیک)           کَثیرٌ (بسیار زیاد)   

3. اَلإنسانُ ــــــــــــــــــ الإحْسانِ. (انسان ـــــــــــ نیکی است. )             عَیشُ (زندگی)             عَبدُ (بنده) 

 

4. قیمَةُ الإنسانِ بِـ      ـــــــــــــــــــ. (ارزش انسان به ــــــــــــ. )          عَقلِهِ (عقلِ او، خردِ او)            سِنِّهِ (سال او)

 

5. حُسنُ العَهدِ ــــــــــــــــــ عَلائِمِ الإیمانِ. ( خوش پیمانی ــــــ علائم ایمان است. )         مِن (از)            مَن (چه کسی)